Ο Αχελώος ή Ασπροπόταμος είναι ένα από τα μεγαλύτερα ποτάμια της Ελλάδος. Πηγάζει στην Ήπειρο, στις νότιες πλαγιές του όρους Περιστέρι (νότια της Πίνδου) διασχίζει τον κάμπο του Αγρινίου και διανύοντας μία διαδρομή 200 χλμ. χύνεται εκεί που ο Πατραϊκός κόλπος συναντά το Ιόνιο πέλαγος. Είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Η λεκάνη απορροής του καλύπτει έκταση 5.572 km2, το ύψος της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης είναι 1.620 mm, ο μέσος ετήσιος όγκος υετού 8.860 x 106 m3, η δε μέση ετήσια απορροή του εκτιμάται σε 7.800 x 106 m3 νερού. Από τα νερά του ποταμού αρδεύονται περί τα 370.000 στρέμματα γεωργικής γης. Τροφοδοτείται από τα νερά των ρεμάτων και ποταμών Άσπρος, Λεπενίτσα, Ξεροπλατάνια, Κομναϊτικο, Βακαριώτη, Βασαλάκα, Καπραλία, Νέγκρη, Κούτσουρο, Καλή Πηγή, Παφρώνη, Βατακιάδα, Καμπουργιανίτικο, Πλατανιάς, Αγραφιώτη, Μέγδοβα, Λεπιανίτη, Γρανιτσιώτη, Ζαμπατορέματος, Ίναχο, που διαβρώνουν το έδαφος της Ευρυτανίας και μέσω της διώρυγας Διμήκου δέχεται τα πλεονάζοντα νερά των λιμνών Τριχωνίδας και Λυσιμαχίας. Έχει υποστεί ουσιαστικές αλλοιώσεις από την κατασκευή των 4 Υδροηλεκτρικών φραγμάτων για την παραγωγή ενέργειας (Κρεμαστών με 4.700 x 106 m3, Καστρακίου με 1.000 x 106 m3, Ταυρωπού με 400 x 106 m3 και Στράτου με 150 x 106 m3), αλλά και την άρδευση άλλων περιοχών, όπως αυτά της : Μεσοχώρας με ωφέλιμη χωρητικότητα 228 x 106 m3 νερού, Συκιάς με 502 x 106 m3, από το οποίο προβλέπεται να γίνει και η εκτροπή μέσω σήραγγας 600 x 106 m3 νερού προς τη Θεσσαλία. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Αχελώος ήταν ο πατέρας όλων των ρεόντων υδάτων. Ο ποταμός - θεός προκαλούσε δέος στους προγόνους μας, χαρίζοντας άφθονο νερό και επεκτείνοντας συνεχώς το επιβλητικό του δέλτα. Άλλωστε, η ρίζα της λέξης "Αχ" είναι σανσκριτικής καταγωγής και σημαίνει: "πολύ νερό" (ίδια ρίζα έχουν και η Αχερουσία και ο Αχέροντας και ο Άραχθος). Την ονομασία του σε Ασπροπόταμο την οφείλει στη λευκή λάσπη (άργιλο)που μεταφέρει από τη ζώνη του φλύσχη έως τις εκβολές του.
Οι αρχαίοι και ο Αχελώος
Οι Ακαρνάνες στην αρχαιότητα αγαπούσαν και λάτρευαν τον Αχελώο ως θεότητα. Με τη μορφή ταύρου παρίσταναν την ορμητικότητα του και με δράκου τον ελικοειδή ρου των νερών του. Στην Ιλιάδα του ο Όμηρος θεωρούσε ανώτερο του Αχελώου μόνο το Δία "τω Δίι ουδέ κρείων". Μαζί του πάλεψε ο ημίθεος Ηρακλής για χάρη της Δηιάνειρας, της κόρης του βασιλιά της Καλυδώνας Οινέα. Μετά από μεγάλη γιγαντομαχία ο Ηρακλής νίκησε τον Αχελώο, αφού του έσπασε το ένα κέρατο και τον έριξε στο χώμα. Ο Αχελώος, για να πάρει πίσω το σπασμένο κέρατο, έδωσε στον Ηρακλή το Κέρας της Αμάλθειας, που ήταν πηγή αφθονίας και γονιμότητας. Τα άφθονα νερά του ξεχείλιζαν στο πέρασμα του και γονιμοποιούσαν τη γη των Ακαρνάνων και Αιτωλών. Η αιτία των ερίδων μεταξύ των δύο λαών ήταν η εκάστοτε μεταβολή της κοίτης του Αχελώου.
Τα φράγματα
Τα φράγματα που κατασκευάστηκαν κατά καιρούς σε διάφορα σημεία του ποταμού, πέραν του ότι αποτέλεσαν πηγές παραγωγής ενέργειας και άρδευσαν χιλιάδες στρέμματα, αλλοιώσαν βέβαια την αρχική μορφή του, αλλά όχι πάντα προς το χειρότερο, όπως φαίνεται και από τις παραπάνω φωτογραφίες.
O Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Αθανάσιος Παλιούρας, με ανακοίνωσή του «Η άγνωστη βυζαντινή πόλη Αχελώος», παρουσίασε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα προβλήματα, που αντιμετωπίζει η ιστορική και αρχαιολογική έρευνα της Μεσαιωνικής Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, και αφορά στην ύπαρξη ή μη πόλης με το όνομα Αχελώος. Με την ανακοίνωσή του, ο κ. Παλιούρας κατέδειξε τον παραποτάμιο ερειπιώνα του Αγίου Γεωργίου του Κισσώτη, όπου διεξήχθη η περιβόητη «μάχη του Αχελώου» το 1358 ή 1359 και υπάρχουν απτά δείγματα αξιόλογης αρχαίας πόλης. Συμπερασματικά κατέληξε ότι πρέπει να γίνουν εκτεταμένες ανασκαφές, που θα δώσουν τα αναγκαία στοιχεία, ώστε να αποκαλυφθεί η ονομασία της αρχαίας πόλης, και θα αποδείξουν εάν ταυτίζεται με την αρχαία πόλη Αχελώος.
Εκτύπωση
