
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ 1. Η πολιτιστική πορεία, Αθήνα 1990 (Πέμπτη έκδοση), 152 σελίδες. 2. Der Begriff des Lebens bei Plotin, Hamburg 1969, 147 σελίδες. 3. Sein und Nichtsein in Platons “Sophistes”, Athen 1971, 72 σελίδες. 4. Η Διαλεκτική του Κίρκεγκωρ ως επανάληψις της σωκρατικής μαιευτικής, Αθήναι 1979, 228 σελίδες. 5. Κριτήριον προσωπικότητος του Bernreuter, Αθήναι 1972, 96 σελίδες. 6. Εισαγωγή εις την ψυχολογίαν, Αθήναι 1976 (Πέμπτη έκδοση), 144 σελίδες, 7. M. Heidegger, ο φιλόσοφος της μερίμνης, Αθήναι 1993 (δεκάτη έκδοση), 168 σελίδες. 8. S. Kierkegaard, o φιλόσοφος της εσωτερικότητος, Αθήναι 1990 (Πέμπτη έκδοση), 264 σελίδες. 9. Εισαγωγή εις την εξελικτικήν ψυχολογίαν, Αθήναι 1977 (Τρίτη έκδοση), 168 σελίδες. 10. Σύγχρονη ψυχολογία: προβλήματα, μέθοδοι, αρχές, Αθήναι 1977, 240 σελίδες. 11. Ψυχολογία του ανθρώπου, Αθήναι 1993 (έκτη έκδοση), 352 σελίδες. 12. Ο ένδημος φιλοσοφικός λόγος, Αθήναι 1990 (Τρίτη έκδοση), 320 σελίδες. 13. Εισαγωγή-Μετάφραση-Σημειώσεις στο «Δρόμοι Φιλοσοφικού στοχασμού» του I.M. Bochenski, Αθήναι 1986, 212 σελίδες. 14. Στρατιωτική Ψυχολογία, Αθήναι 1990 (τρίτη έκδοση), 500 σελίδες. 15. Φιλοσοφική Προπαιδεία, Αθήναι 1994 (τέταρτη έκδοση), 530 σελίδες. 16. Ομίχλη δακρύων πόνου και Αγάπης, Αθήναι 1993, 244 σελίδες. 17. « Die Natur als Schau in der Sicht Plotins», Φιλοσοφία, 13-14, 1983-84, σελ. 318-323. 18. Ευγενία Κλειδαρά, η παμφεγγής Μοναχή, Αθήνα 1994, Τόμος Α΄, 310 σελίδες. 19. «Γιατί;», Αθήνα 1994, 208 σελίδες. 20. Πλωτίνου όψεις, Αθήνα 1995, 236 σελίδες. 21. Δρόμοι Πολιτικής Παιδείας, Αθήνα 1997, 618 σελίδες. 22. Η κλινική των Φημολογιών. Ψυχολογία των διαδόσεων σε περιόδους κρίσεων, Αθήνα 1999, 212 σελίδες.
|
| Γρηγόριος Κωσταράς Ο καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γρηγόριος Φ. Κωσταράς, γεννήθηκε στο Πυργί Αγρινίου το 1937. Γιός του παπά Φίλιππα Κωσταρά, τελείωσε το Γυμνάσιο στο Αγρίνιο και πήρε το πτυχίο της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διορίστηκε και εργάστηκε στο Γυμνάσιο Αρρένων ως καθηγητής της Μέσης Εκπαιδεύσεως. Την ίδια εποχή ως καθηγητής της Μέσης Εκπαίδευσης εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο «Πολιτιστική Πορεία» (1965) για το οποίο γράφτηκαν ευμενή κριτικά σημειώματα, στον Αγρινιώτικο τύπο, όπως το σημείωμα του Δημήτρη Γιάκου, ο οποίος εξαίρει τον επιστημονικό εξοπλισμό του νεαρού καθηγητή, αλλά επαινεί ιδιαίτερα την «εύληπτη, ομαλή του δημοτική γλώσσα και το λαγαρό ξεκάθαρο ύφος». Η "Νέα Εποχή" είχε φιλοξενήσει τότε ποικίλα άρθρα του. Ένα από τα πρώτα άρθρα του στην «Νέα Εποχή» (13/9/1959) ήταν εκείνο με τίτλο «Το Αγρίνιο σε πνευματικόν ύπνον», στο οποίο χαιρετίζει την δραστηριοποίηση του Συλλόγου «Κώστας Χατζόπουλος» και ευελπιστεί στην πνευματική αφύπνιση διότι, όπως έγραφε, «Το Αγρίνιο τρέφει νέους φιλότιμους, αποδοτικούς, πραγματικό βίος, έχει απίθανα ευγενή πετρώματα». Αργότερα, τον Ιούνιο 1966, εκλέχτηκε ο ίδιος πρόεδρος του φιλολογικού ομίλου «Κώστας Χατζόπουλος». Επί προεδρίας του στο ξενοδοχείο Λητώ, συνέχισε το πρόγραμμα των εκδηλώσεων του ομίλου, οργανώνοντας φιλολογικά βραδινά, με θέματα γύρω από την Ρουμελιώτικη λογοτεχνία, και ανοιχτές διαλέξεις επιφανών επιστημόνων. Ανάμεσα στους ομιλητές, ήταν ο επιφανής καθηγητής της Φιλοσοφίας Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, ο διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης - «ο ευρυμαθέστατος των Ελλήνων» όπως χαρακτηρίστηκε - Ευάγγελος Φωτιάδης, ο πρώτος παρατηρητής των απλανών Αστέρων και διευθυντής τότε του Αστεροσκοπείου Πεντέλης Κων/νος Χασάπης, ο καθηγητής Φιλοσοφίας Στυλιανός Κορρές, ο γλωσσολόγος Γ. Κουρμουζης, ο αρχαιολόγος Σπύρος Μαρινάτος, οι πανεπιστημιακοί Δημ. Κουτσογιανόπουλος, Διονύσιος Ζακυθηνός κ.α. Η Διδακτική και Επιστημονική του δράση Εκτός από τη Φιλοσοφική εκλήθη να διδάξει μαθήματα της ειδικότητάς του στη Φυσικομαθηματική, Θεολογική, Ιατρική, στη Σχολή Ευελπίδων, Εθνικής Αμύνης και σε όλες τις Σχολές του Υπουργείου Δημ. Τάξεως, ενώ τιμητικά προσκεκλημένος έχει διδάξει σε πολλά Πανεπιστήμια της αλλοδαπής ή έχει μετάσχει σε μεγάλα διεθνή ερευνητικά κέντρα. ΄Ενα δείγμα: το 1991 προσκληθείς από το Υπουργείο Παιδείας της Κορέας εδίδαξε στα Πανεπιστήμια της Σεούλ και της Πυόνγκ Τε. Ας σημειωθεί ότι το βιβλίο του «Φιλοσοφική Προπαιδεία», κατά παράκληση του Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου της Σεούλ κ. Σουγκ-Τσο, μεταφράζεται στην Κορεατική γλώσσα προκειμένου να αποτελέσει διδακτικό εγχειρίδιο στα Κορεατικά Πανεπιστήμια όπου η ελληνική φιλοσοφία είναι υποχρεωτικό μάθημα. Για διδακτικό έργο μεταβαίνει 4 φορές κατ’ έτος στην Κύπρο, επίσης και για διαλέξεις. Το συγγραφικό του έργο Το επιστημονικό, ερευνητικό και συγγραφικό του έργο είναι ογκώδες, πρωτότυπο και διεθνώς αναγνωρισμένο και τον ανέδειξε στην πρώτη σειρά των πνευματικών προσωπικοτήτων. Στο συγγραφικό του έργο, εκτός από τα αυτοτελή βιβλία του, κεντρική θέση έχουν οι διατριβές, μελέτες και ανακοινώσεις-περισσότερες από 100-οι δημοσιευμένες σε έγκυρα ελληνικά και ξένα περιοδικά. Στα πλαίσια μιας εργώδους κοινωνικής, πολιτικής και εθνικής δραστηριότητας είδαν το φως της δημοσιότητας υπέρ τα 300 άρθρα από τις στήλες των μεγαλυτέρων εφημερίδων. Το συγγραφικό του έργο-ξενόγλωσσο, ελληνιστί γραμμένο ή μεταφρασμένο-έχει μεγάλη απήχηση. ΄Ετυχε, τέλος, πολλών τιμητικών διακρίσεων. Ο έντεχνος λόγος του Αξιόλογη είναι και η λογοτεχνική και ειδικώτερα η ποιητική του προσφορά, αν βέβαια ποίηση είναι η αληθινή ποίηση: εκείνη που είναι έντεχνος λόγος και όχι παράθεση στίχων με ή χωρίς ομοιοκαταληξία. Το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο είναι Γρηγ. Περίκλιτας και μ’ αυτό υπέγραφε και εδημοσίευε αισθητικές κριτικές ή ποιήματά του, όπως την αισθητική κριτική για το «Σίσυφο» του αείμνηστου Ε. Μαλαίνου (1958) που είδε το φως της δημοσιότητας στη «Νέα Εποχή» Αγρινίου και «Τα σκάνδαλα των θεών του Ολύμπου» του Ι. Τσιτσιμελή. Σε αισθητικά του Δοκίμια καταθέτει τις απόψεις του για τον έντεχνο λόγο ή «έμπρακτα» αξιολογώντας δηλαδή, διαλεχτούς έλληνες και ξένους λογοτέχνες, όπως στο πολυδιαβασμένο δοκίμιό του με τίτλο «Φιλοσοφία και ποίηση»: «Μικροί φιλοσοφικοί περίπατοι σε μεγάλες, υψηλές ρουμελιώτικες ποιητικές κορυφές» (από τον Κ. Παλαμά ως τον Κ. Τσάτσο), το δημοσιευμένο στο βιβλίο του «Δρόμοι Πολιτικής Παιδείας». Στο πλαίσιο σχετικού διαγωνισμού ως μαθητής Ζ΄ 8ταξίου Γυμνασίου έλαβε το βραβείο για το σημοσιευμένο ήδη διήγημά του «Βάλσαμο στον Πόνο». ΄Υστερα ήρθαν πολλά βραβεία και έπαινοι. Τίτλοι ποιημάτων του από τη συλλογή, «Τα πρώτα φτερουγίσματα», που δημοσιεύτηκαν είναι: « ΄Ηρθε η ώρα», «Ακρόπολη», «Εξομολόγηση», «Ευγένεια-Ανθρωπιά», «Αλυσσοδεμένος», «Το πρώτο φτερούγισμα», «Στον Σταυρούμενο», «Το καντήλι» κ.α. ΄Ηταν επίσης τακτικός συνεργάτης στα «Αιτωλοακαρνανικά Χρονικά», όπου ευρίσκονται δημοσιευμένα ποιήματά του (όπως το «Γλυκοχαράζει», τ.4, έτος Α΄,Οκτώβριος 1956, σ. 79). |
|
|
|  |
|
Αποτίμηση...Η φιλόλογος και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων κυρία Χρυσούλα Σπυρέλη χαρακτηρίζει τον Κωσταρά (Ρίζα τεύχος 50) βαθύ μελετητή, πρωτίστως της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Συνεχίζοντας η Σπυρέλη γράφει "..ο καθηγητής Γρηγ. Φιλ. Κωσταράς, προσεγγίζει ένα πλήθος θεμάτων που αφορούν όχι μόνο την θεωρητική και πρακτική φιλοσοφία αλλά και την ποιητική, για να χρησιμοποιήσουμε εδώ την Αριστοτελική διαίρεση σύμφωνα με την οποία "πάσα διάνοια ή πρακτική, ή ποιητική ή θεωρητική". Στο πνεύμα αυτό ανάγονται όλα τα αισθητικά δοκίμια του που τιτλοφορούνται "Φιλοσοφία και ποίηση: Από τον Κ. Τσάτσο ως τον Κ. Παλαμά", έχουν σημειωτικό υπότιτλο "Μικροί φιλοσοφικοί περίπατοι σε μεγάλες υψηλές ρουμελιώτικες ποιητικές κορυφές" και είναι δημοσιευμένα αρχικά σε συνέχειες στην εφημερίδα Ακρόπολη το 1987 και αργότερα καταχωρισμένα στην ενότητα "Φιλοσοφικά δοκίμια" του βιβλίου του "Δρόμοι Πολιτικής Παιδείας", (Αθήναι 1997). Τα δοκίμια αυτά αναφέρονται σε οχτώ "ρουμελιώτες" ποιητές και η κριτική θεώρηση του έργου τους γίνεται από φιλοσοφική οπτική όπως φανερώνουν όχι μόνο οι τίτλοι των αντίστοιχων κειμένων αλλά και η εισαγωγή που προτάσσεται στο καθένα χωριστά για να καταδειχθεί η σχέση φιλοσοφίας και ποίησης. Οι φιλοσοφικοί αυτοί περίπατοι, διανύονται χρονικά από το πρόσφατο προς το απώτερο παρελθόν και αφορούν τους εξής ποιητές: Κωνσταντίνο Τσάτσο, Γεώργιο Αθάνα, Ζαχαρία Παπαντωνίου, Μιλτιάδη Μαλακάση, Γεώργιο Δροσίνη και Κωστή Παλαμά. Η πρώτη αίσθηση που δημιουργείται στον αναγνώστη, πέρα από γλαφυρότητα του ύφους και τη λυρική καθαρότητα του περιεχομένου είναι η πλατιά αισθητική αντίληψη του και ο συνειδητός τοπικισμός του. Το δεύτερο αυτό στοιχείο, ενισχύεται με το επίθετο "ρουμελιώτικες", εξαίρεται με τους επιθετικούς προσδιορισμούς "μεγάλες υψηλές ποιητικές (κορυφές)", παρόλο που το ονοματικό σύνολο "Μικροί φιλοσοφικοί περίπατοι", υποδηλώνουν τη σεμνότητα του συγγραφέα, ο οποίος έμμεσα δεν θέλει να δηλώνει ειδικός. Αναζητήσαμε και άλλα αισθητικά κριτικά δοκίμια του που υπάγονται στο πνεύμα αυτό της εντοπιότητας, που αργά ή γρήγορα γίνεται πόθος του τελικού μας Νόστου, και εντοπίσαμε τα εξής τα οποία αφορούν το έργο πέντε ακόμη «Ρουμελιωτών»: Αθ. Κυριαζή, Μιλτιάδη Μάλαινου, Επαμεινώνδα Μάλαινου, Τάκη Αντωνίου και Στέφανου Δεληκωστόπουλου. Στο πλαίσιο του αισθητικού δοκιμίου αλλά έξω από το πνεύμα της μικρής κοινότητας (εδώ Ρουμελιώτικης), εντάσσεται και το αισθητικό δοκίμιο του "Γιατί" (Αθήνα 1994). Πρόκειται για αισθητική ανάλυση του ποιητικού έργου της μοναχής Ευγενίας Κλειδαρά. Μια ανιχνευτική όμως διερεύνηση και στο απώτερο παρελθόν της πνευματικής δημιουργίας του καθηγητή Γρηγ. Φιλ. Κωσταρά, στα φοιτητικά και πιο πίσω ακόμη, στα μαθητικά του χρόνια, τότε, που λίγο-πολύ εμφανίζονται οι πρώτες πνευματικές λάμψεις, μας βοήθησε να εντοπίσουμε δύο επιπλέον κριτικά δοκίμια του, ένα για την ποιητική σύνθεση "Σίσυφος" του Επαμεινώνδα Μάλαινου (1958) και ένα για τα "Σκάνδαλα των θεών του Ολύμπου" του Λ. Τσιτοιμελή, δημοσιευμένα στην εφημερίδα "Νέα Εποχή" του Πάνου Βλασσόπουλου. Τέλος στις λυρικές εκλάμψεις εκείνης της εποχής οφείλονται και τα δημοσιευμένα στον τοπικό ημερήσιο ή περιοδικό τύπο, εφηβικά ποιήματα του, άλλα με το ψευδώνυμο Γρηγόρης Περίκλιτας κι άλλα κανονικά με το όνομα του. (όπως το «Γλυκοχαράζει», στο περ. «Αιτωλοακαρνανικά Χρονικά» τχ. 4, έτος Α. Οκτ. 1952, σ. 79 και το «'Ηλθε η Ώρα» στην εφημ. «Λαός» του θ. Λιαπίκου, 17 Ιουνίου 1956)...." |
|